Een Moderne Utopia – door H.G. Wells
In dit filosofische essay/wetenschappelijke romanhybride uit 1905 schetst H. G. Wells zorgvuldig en levendig hoe zijn “Moderne Utopia” eruit zou zien en functioneren via de stem van een naamloze fictieve verteller die, samen met zijn metgezel, de botanicus, zich voorstelt dat ze zich hebben verplaatst naar een parallelle utopische versie van de planeet Aarde.
Gedurende de loop van de roman zet de verteller langzaam de verschillende elementen van zijn denkbeeldige utopische samenleving uiteen, van het economische systeem tot rassenrelaties en het huwelijksrecht. Vanuit het huidige perspectief lijkt de Wereldregering van de auteur nogal autoritair en angstaanjagend van aard: met volledige controle over de natuurlijke hulpbronnen van de planeet, een complex en uitgebreid bureaucratisch systeem, als enige scheidsrechter van wat moreel en goed is, enzovoort.
Hoewel ons verzekerd wordt dat de Staat volledig welwillend en utilitair is, maximale vrijheid biedt (één zijn vrijheid eindigt waar die van een ander begint) terwijl het lijden en veiligheidsrisico’s minimaliseert, is het gemakkelijk om cynisch te zijn en die begrippen af te doen als een hersenschim van een razende gek. Laten we echter, voor de doeleinden van deze analyse, het idee entertainen dat een dergelijk bestuursorgaan kan bestaan; hoe balanceert het vrijheid met veiligheid?